Vệ sinh an toàn thực phẩm có tác động trực tiếp thường xuyên đến sức khoẻ của mỗi người dân, ảnh hưởng đến phát triển kinh tế, thương mại, du lịch và an sinh xã hội, về lâu dài còn ảnh hưởng đến phát triển nòi giống dân tộc.

                Công tác bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm được Đảng, Quốc hội, Chính phủ và toàn thể xã hội rất quan tâm và đã có nhiều tiến bộ trong những năm qua: hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về quản lý vệ sinh an toàn thực phẩm được bổ sung hoàn thiện hơn; công tác phối hợp liên ngành được tăng cường và ngày càng có hiệu quả; công tác giáo dục truyền thông được đẩy mạnh, tạo sự chuyển biến tích cực về nhận thức, nâng cao trách nhiệm của lãnh đạo các cấp, các ngành, các tổ chức xã hội và người tiêu dùng, góp phần bảo vệ sức khoẻ nhân dân, phát triển kinh tế - xã hội.

               Công tác quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm trong thời gian qua cũng đã huy động được cả hệ thống chính trị vào cuộc từ Trung ương cho đến các địa phương; thu hút sự quan tâm đặc biệt của cộng đồng xã hội, người tiêu dùng. Có thể nói rằng công tác đảm bảo về an toàn thực phẩm chưa bao giờ cấp bách như hiện nay. Được tiếp cận với thực phẩm an toàn đang trở thành quyền cơ bản đối với mỗi con người. An toàn thực phẩm không chỉ ảnh hưởng trực tiếp, thường xuyên đến sức khỏe mà còn liên quan chặt chẽ đến năng suất, hiệu quả phát triển kinh tế, thương mại, du lịch và an sinh xã hội. Rõ ràng là vấn đề an toàn thực phẩm ngày càng được nhìn nhận có tầm quan trọng đặc biệt. Thực phẩm an toàn đóng góp to lớn đối với việc cải thiện sức khoẻ con người và chất lượng cuộc sống cũng như về lâu dài, đối với phát triển giống nòi.

Trong thời gian qua, các cấp các ngành đã có nhiều nỗ lực trong công tác bảo đảm an toàn thực phẩm. Ủy ban nhân dân tỉnh Đắk Nông cũng đã vào cuộc quyết liệt, có sự chuyển biến theo hướng tích cực và được ghi nhận ở nhiều địa phương, đặc biệt ở trên địa bàn các huyện và thị xã...

Tuy nhiên, nếu nhìn về tổng thể, công tác bảo đảm an toàn thực phẩm vẫn là vấn đề thách thức rất lớn ở tỉnh ta nhất là ở những vùng sâu vùng xa. Ngộ độc thực phẩm và các mối nguy đe dọa mất an toàn thực phẩm tiếp tục là những vấn đề quan tâm hàng đầu đối với sức khỏe cộng đồng, an sinh xã hội và tăng trưởng kinh tế, chưa kiểm soát và ngăn chặn triệt để tình trạng một số nơi rau quả bị ô nhiễm hoá chất độc hại; thịt gia súc, gia cầm, thuỷ sản của một số cơ sở sản xuất còn dư lượng kháng sinh, hóc môn; việc sử dụng các hoá chất, phụ gia không đúng quy định trong chế biến, bảo quản thực phẩm; việc kinh doanh thực phẩm và dịch vụ ăn uống tại các chợ, đường phố, khu du lịch, lễ hội, trường học, bệnh viện chưa được quản lý tốt, ngộ độc thực phẩm tại các bếp ăn tập thể, các khu công nghiệp vẫn xảy ra làm ảnh hưởng tới sức khoẻ của nhân dân và ảnh hưởng tới phát triển kinh tế, du lịch, văn minh đô thị. Tình trạng hàng thực phẩm giả, kém chất lượng, hàng thực phẩm nhập lậu qua biên giới chưa được kiểm soát chặt chẽ; các vi phạm pháp luật chưa được xử lý kịp thời, nghiêm minh.

           Nguyên nhân của tình trạng trên là do nhận thức và ý thức trách nhiệm của các cơ quan, chính quyền, người sản xuất kinh doanh, người tiêu dùng chưa cao; các cơ sở trồng trọt, chăn nuôi và chế biến thực phẩm chủ yếu vẫn ở trình độ thấp; hệ thống tổ chức, quản lý vệ sinh an toàn thực phẩm ở Việt Nam còn chưa hoàn chỉnh, năng lực quản lý còn hạn chế, đặc biệt là chính quyền các cấp chưa quan tâm đúng mức đến việc chỉ đạo thực hiện công tác quản lý vệ sinh an toàn thực phẩm ở địa phương. Các giải pháp giải quyết vấn đề này đang được đặt ra rất cấp bách.

           Hiện nay trên địa bàn tỉnh Đắk Nông, thực phẩm không an toàn đang đe dọa sức khỏe người tiêu dùng. Khi tiêu dùng các loại thực phẩm không an toàn, người tiêu dùng đã phải trả giá quá đắt bằng sức khoẻ của mình do bị ngộ độc thực phẩm. Hiện có không ít người tiêu dùng không quan tâm đến vấn đề an toàn thực phẩm khi mua các thực phẩm thiết yếu tiêu dùng hàng ngày (đường, sữa, bánh kẹo, cá, thịt, bún, chả, rau, củ quả,thức ăn....) ở các cửa hàng, nhà hàng hoặc quầy bán lẻ tại các chợ, trung tâm thương mại.. Các hóa chất độc hại như thuốc bảo vệ thực vật (thuốc trừ sâu, trừ bệnh và thuốc trừ cỏ dại...), kim loại nặng, các vi sinh vật gây bệnh có trong các loại rau quả hoặc các chất kháng sinh, các chất phụ gia cấm sử dụng như hàn the, formol… sẽ tích lũy dần trong các mô mỡ, tủy sống...của con người là tiền đề để phát sinh các loại bệnh tật như ung thư, loãng xương, suy giảm trí nhớ và thoái hóa xương khớp. Trong thực tế hàng ngày vẫn diễn ra các vụ ngộ độc thực phẩm: Nhẹ thì buồn nôn, chóng mặt, đi ngoài, đau đầu....., khi bị nặng mới vào viện cấp cứu. Vì vậy các bệnh viện trên địa bàn tỉnh Đắk Nông mới chỉ thống kê được các vụ ngộ độc thực phẩm nặng (cấp tính), ngoài ra còn nhiều các vụ ngộ độc thực phẩm nhẹ hoặc mãn tính diễn ra hàng ngày thì không cơ quan, đơn vị nào có thể thống kê được. 

Thời gian qua, lực lượng chức năng của tỉnh Đắk Nông đã kiểm tra, phát hiện, xử lý, ngăn chặn hàng trăm cơ sở vi phạm, trong đó có những vụ lớn, góp phần giảm thiệt hại cho người tiêu dùng. Từ năm 2015-2018, các lực lượng chức năng trên địa bàn tỉnh đã tổ chức kiểm tra 18.557  lượt cơ sở sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm (trong đó, số lượt vụ kiểm tra tại các chợ khoảng gần 1.800 lượt vụ kiểm tra tại các chợ, chiếm gần 10% tổng số lượt kiểm tra), cụ thể:

- Tổng số lượt cơ sở kinh doanh thực phẩm thực hiện đúng qui định VSATTP trong giai đoạn 2015-2018 là 13.396; Tổng số cơ sở vi phạm 5.171, chiếm 27,8%.Các hành vi vi phạm chủ yếu là nhân viên không khám sức khỏe, nguyên liệu không có nguồn gốc xuất xứ, thực phẩm bẩn, sử dụng các chất cấm trong chế biến thực phẩm… Bún, bánh phở, giò, chả bị nhiễm formol, hàn the, các chất cấm trong chế biến… Tuy nhiên, hiện nay các loại thực phẩm bán tại chợ rất nhiều loại như: rau, củ quả, cá, thịt, bún, chả…không có có nhãn mác, nguồn gốc xuất xứ, do nguồn cung cấp nhỏ lẻ manh mún, tự sản xuất, tự chế biến rất khó cho kiểm soát….Cùng với đó, do bất chấp đạo lý và vì lợi nhuận, những người trồng rau, củ quả… đã sử dụng bừa bãi các hoá chất bảo vệ thực vật như các loại thuốc cấm, thuốc có độ độc cao, thuốc ngoài danh mục được phép sử dụng để phun trừ các loại sâu bệnh trên các loại rau quả thiết yếu tiêu thụ hàng ngày, tiêm thuốc kích thích cho quả mau chín, ngâm ủ giá đỗ bằng các hóa chất tăng trưởng độc hại...đã làm tích luỹ một dư lượng lớn các hoá chất độc hại trong các loại rau quả. Ngoài ra nhiều người trồng rau đã dùng nước thải sinh hoạt và nước thải chăn nuôi để tưới rau làm cho hàm lượng kim loại nặng và vi sinh vật gây bệnh trong rau quả cao hơn nhiều so với quy định của Bộ Y tế... Đó cũng là nguyên nhân làm phát sinh các bệnh cấp tính và mãn tính trên địa bàn dân cư, nhất là tại thành phố và các thị trấn trên địa bàn của tỉnh.
Đặc biệt, một số cửa hàng ăn uống sử dụng các loại gia vị, phẩm mầu không được phép của Bộ Y tế để chế biến các món ăn rất “hấp dẫn” người tiêu dùng. Nhiều cửa hàng chế biến thức ăn không đảm bảo tiêu chuẩn an toàn thực phẩm. Đó là nguyên nhân phát sinh và lan truyền dịch bệnh trong cộng đồng. Ngoài ra các loại thực phẩm thiết yếu khác cũng chứa đựng nhiều nguy cơ tiềm ẩn ảnh hưởng trực tiếp đến sức khoẻ người tiêu dùng như: Các loại rượu dùng hàng ngày do các gia đình tự nấu và pha chế, rượu giả ở các cửa hàng ăn uống chứa độc tố methanol ở liều lượng cao gấp hàng chục lần cho phép (độc tố này chứa nhiều trong rượu sắn và cồn công nghiệp, khi uống bị đau đầu và suy giảm thị lực) mà các phương tiện thông tin đại chúng đã cảnh báo. Các loại hải sản, bánh kẹo, nước mắm, bún, bánh phở.....chứa Foormol, hàn the… mà người chế biến và buôn bán đã dùng để bảo quản thực phẩm để tránh ôi thiu và nấm mốc. Đây là một hoá chất cực kỳ độc hại, có thể gây ung thư dạ dày và ung thư phế quản.